Zmiany czasu czy rezygnacja ze zmian czasu? - Aktualności -

W ubiegłym roku Komisja Europejska, na wniosek Parlamentu Europejskiego (wyrażony w Rezolucji z dnia 8.02.2018 r.), podjęła działania w kierunku rewizji ustaleń dotyczących stosowania w państwach członkowskich Unii Europejskiej czasu letniego (wyprzedzającego o godzinę standardowy czas strefowy) i związanych z tym zmian czasu, regulowanych Dyrektywą 2000/84/WE. Przeprowadzone w tym zakresie otwarte konsultacje publiczne wykazały, że wśród udzielonych odpowiedzi zdecydowana większość wskazuje na negatywne doświadczenia ze zmianami czasu (76% wszystkich odpowiedzi) oraz jest za rezygnacją ze zmian czasu (84% wszystkich odpowiedzi). W związku z tym, że były to konsultacje w których wzięła udział największa, jak dotychczas, liczba osób z państw członkowskich UE (4,6 mln) – ich wyniki stanowiły silny argument dla Komisji Europejskiej do zajęcia się tym tematem.

Efektem prac Komisji było przygotowanie i przekazanie państwom członkowskim we wrześniu 2018 r. projektu Dyrektywy COM/2018/639 w sprawie rezygnacji ze zmian czasu i uchylenia Dyrektywy 2000/84/WE, proponującej w praktyce przyjęcie przez poszczególne państwa wybranego indywidualnie, ale jednocześnie stałego czasu przez cały rok. Projekt ten zakładał rezygnację ze zmian czasu od 1 kwietnia 2019 r., z możliwością dokonania jeszcze dodatkowej zmiany czasu jesienią w 2019 r. przez państwa, które ostatecznie zdecydują się na czas zimowy. Rozważane były i są nadal również scenariusze późniejszego odstąpienia od zmian czasu, szczególnie z uwagi na sygnalizowany przez niektórych uczestników dyskusji możliwy i wymagany dłuższy okres przygotowawczy do przyjęcia stałego czasu. Konkretne daty ewentualnego odstąpienia od zmian czasu i przejścia wyłącznie na czas letni lub czas zimowy znajdą się w ostatecznym kształcie zapisów dyrektywy – przyjętym przez państwa członkowskie. Przy pierwszym czytaniu ww. projektu Dyrektywy COM/2018/639 przez Parlament Europejski, w dniu 26.03.2019 r., wprowadzono do tego projektu szereg poprawek, w tym proponowany termin rezygnacji ze zmian czasu – przesunięty na 1 kwietnia 2021 roku, z możliwością dokonania jeszcze dodatkowej zmiany czasu jesienią w 2021 r. (link) i przekazano do Rady Unii Europejskiej do uzgodnień międzyrządowych państw członkowskich. Stan prac nad projektem Dyrektywy COM/2018/639 można śledzić pod adresem: https://eur-lex.europa.eu/procedure/EN/2018_332.

Oznacza to, że najbliższa jesienna zmiana czasu z czasu letniego na czas zimowy - w nocy z soboty na niedzielę 27.10.2019 r. odbędzie się, podobnie jak i kolejne zmiany czasu w roku 2020 i wiosenna zmiana czasu w roku 2021.

Zmiany czasu w dalszych terminach stoją jednak pod znakiem zapytania. Nie ma aktualnie wśród państw członkowskich UE jednoznacznego stanowiska, ani co do rezygnacji ze zmian czasu, ani co do wyboru opcji czasu, ani co do zmiany czy wyboru konkretnej strefy czasowej lub grupy stref czasowych.

Naturalną konsekwencją podejmowanych działań jest konieczność wypracowania i wyboru najlepszej dla danego Państwa opcji i jak najbardziej rzetelnej oceny ich efektów i skutków, rozważając zarówno argumenty „za”, jak i „przeciw” oraz mając na uwadze działania i decyzje podjęte w tym zakresie przez inne państwa UE. Z posiadanego przez Laboratorium Czasu i Częstotliwości Głównego Urzędu Miar doświadczenia wynika, że stanowisko w kwestii zmian czasu oraz roli przyjętej przez dane Państwo strefy czasowej w znacznym stopniu zależy od poziomu świadomości i wiedzy na temat uwarunkowań społecznych, gospodarczych, geograficznych, historycznych, czy też kulturowych istniejących pomiędzy dopasowaniem na danym obszarze rytmu dnia społeczeństwa (w tym: osoby młodej i starszej, dorosłej i dziecka, zdrowej i chorej, …) do okresów naturalnego światła.

W związku z podjętymi przez Komisję Europejską działaniami zmierzającymi do odstąpienia przez państwa członkowskie UE od zmian czasu - dajemy Państwu narzędzie ułatwiające wypracowanie własnego zdania i przeanalizowania scenariuszy przyjęcia na stałe w Polsce czasu letniego (środkowoeuropejskiego letniego), lub czasu zimowego (środkowoeuropejskiego, zwykłego) w kontekście wariantu dotychczasowego polegającego na regularnych, dwukrotnych w ciągu roku zmianach czasu.

Zapraszamy do zapoznania się z:

• wymienionym literalnie wykazem obszarów, w których należy bądź można się spodziewać efektów/skutków stosowania danego czasu w okresie zimowym czy letnim;

• interaktywnym arkuszem programu Microsoft Excel, przedstawiającym w sposób graficzny to, w jaki sposób w ciągu roku zmienia się godzina wschodu i zachodu słońca w zależności od wyboru miejscowości na terenie Polski, oraz wybranego scenariusza zachowania lub rezygnacji ze zmian czasu; z dodatkową opcją wyboru godziny „Pierwszego budzika” i rozpoczęcia „Czasu wolnego”;

• mapami, na których w sposób dynamiczny prezentowane są zmiany godzin wschodu i zachodu słońca, w przeciągu roku, dla rozważanych scenariuszy czasu urzędowego w Polsce: zachowania lub rezygnacji ze zmian czasu, wraz z mapą, która przedstawia zmiany długości dnia (rozumianego jako okres od wschodu do zachodu słońca) w ciągu roku na terytorium Polski.

Mamy nadzieję, że przedstawione materiały przyczynią się do głębszego przemyślenia i lepszego zrozumienia wieloaspektowych zależności między czasem urzędowym a czasem słonecznym na obszarze naszego kraju.

Grafiki zamieszczone poniżej przedstawiają wyniki uzyskane dla Warszawy, z założeniem trzech wariantów: czasu letniego środkowoeuropejskiego (UTC+2) oraz czasu zimowego środkowoeuropejskiego (UTC+1) trwających cały rok, a także dotychczasowego wariantu polegającego na regularnych, dwukrotnych w ciągu roku zmianach czasu. Do celów sporządzenia wykresów przyjęto godziny 7:00 oraz 18:00 odpowiednio jako moment „Pierwszego budzika” oraz moment początku „Czasu wolnego”.

Wykaz obszarów, w których należy bądź można się spodziewać efektów/skutków stosowania danego czasu w okresie zimowym czy letnim – dobór dokonany w oparciu o wieloletnie obserwacje i posiadane przez Laboratorium Czasu i Częstotliwości Głównego Urzędu Miar doświadczenie w dziedzinie czasu i monitorowaniu zagadnień związanych z czasem letnim oraz zmianami czasu w Polsce i na świecie. Istnieje wiele publikacji na temat wpływu wykorzystania światła dziennego i samych zmian czasu na wiele aspektów życia. Często jednak dużą trudność stanowi określenie stopnia wiarygodności powiązania prezentowanych wyników z rzeczywistymi skutkami zmian czasu, bowiem przyczyną obserwowanych zmian mogą być równie dobrze naturalne zjawiska, związane z nadchodzącą porą roku (skracaniem lub wydłużaniem długości dnia), zmianą warunków pogodowych, czy okresem wyjazdów i wzmożonego ruchu (np. 1 listopada, okres świąt Wielkanocnych). Celem przedstawionego wykazu jest unaocznienie obszarów, w których należałoby szukać efektów stosowania danego czasu w okresie zimowym czy letnim lub skutków zmian czasu, jednak indywidualną ocenę znaczenia i siły wpływu tych czynników na wskazane obszary pozostawiamy Państwu.

Kluczem do interpretacji zamieszczonego poniżej wykazu jest przedstawiona grafika:

Polecamy: 

APLIKACJA CZAS GUM